کد مطلب:3962 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:20

گنجینه پرسمان » اجتماعي و فرهنگي

چگونه مي توان برمنزوي بودن خود غلبه كرد وانسان اجتماعي شد؟

خوشحاليم كه شاهد بالندگي ورشد فكري وفرهنگي زنان جوان كشورمان هستيم زناني كه همانند شما به تقيدات ديني واخلاقي اسلام پاي بند بوده ودرصدد ارتقاء سطح بينش ودانش خود هستند پرسيده ايد چگونه مي توان برمنزوي بودن وخجالت واحساس شرم غلبه كرد درپاسخ عرض مي كنيم كم رويي، گوشه گيري، درون گرايي و خجالتي بودن از ويژگيهاي انساني است كه افراد از محيط خانواده و اجتماع آنرا به ارث مي برد.دردوران نوجواني اين حالت دربرخي از نوجوانان تشديد ميشود وبا ظهورعلايم بلوغ آنان گاهي دچار ضعف حافظه ويادگيري، گوشه گيري، افسردگي وبيزاري اززندگي ميشوند.1

تمايل به تنهايي و گوشه گيري دراين دوران نوجوان را ارضاء مي كند واوازتنهايي لذت ميبرد، دوست دارد ساعاتي راخلوت كند. دراين شرايط كنجكاوي ضرورتي ندارد، زيرا اين حالت تا حدودي طبيعي است . اما اگر بطور ناگهاني به گوشه گيري وانزواروي بياورد وعلائمي مثل افسردگي، بي اشتهايي، عصبانيت وعلايم مشكوك ديگر درفرد آشكار شود مشورت با متخصص ضروري است.

يكي از عوامل گرايش به گوشه گيري وانزوا درنوجوانان ناتواني دردوست يابي به علت كمرويي وخجالتي بودن مي باشد. ممكن است خود را كمتر از آنچه هست تصور كند ودرمقابل ديگران احساس حقارت نمايد يا ممكن است احساس كند كسي او رادوست ندارد يا رفتارش موجب مي شود ديگران مسخره اش كنند نقص عضويا بيماري آشكاري كه نشان دهنده ضعف او يا زشت شمردن او باشد ازعوامل ديگر گوشه گيري است .2

از سوي ديگر رفاقت و دوستي دردوران نوجواني از اهميت زيادي برخورداراست .نوجوان دوست دارد هر چه بيشتر دوست پيدا كند وباآنها معاشرت كند . در اين سن دوست دارند دوستان خود را به خانه بياورند ويا به خانه دوستانشان بروند.ميل دارند اتاق مستقلي داشته باشند و شخصاً ازآن مواظبت كنند .

تفاهم با خانواده در اين سن بهتر مي شود.بامـردم خوب برخورد مي كنند.به قوانيـن اجتماعي احتـرام مي گذارند ويا لااقـل متوجه مي شوند كه بايد ازآنها اطاعت كنند. نوجوان 16 ساله درسازش بامحيط جديد بهتراز 15 ساله هاست وبرخلاف15 ساله ها با والدين سازش دارند . روابط آنها با خواهر و برادر خود خوب است وگاهي نقش والدين رابراي آنها بازي كرده وآنان را راهنمايي مي كنند و ...3

خواهر محترم شما نيز به لحاظ سني دردوران بلوغ قرارداريد و كمرويي و تمايل به ارتباط گسترده تر اجتماعي هر دو امري طبيعي است وجاي نگراني وجودندارد اما ازآنجا كه احتمالاً كمرويي ومنزوي بودن در شما پررنگ تر است، تمايل داريد بركمرويي وانزواي خود غلبه پيدا كنيد لذا درادامه راهكارهاي عملي براي تعديل اين حالت به شما پيشنهاد مي گردد. البته بايد يادآوري كنيم كه حجب وحيا وعدم پرده دري از خصوصيات و ويژگيهاي انساني واسلامي است بخصوص براي زنان ودختران جوان . اما بيش از حد آن، حالت كمرويي وانزواطلبي وگوشه گيري است كه بايد با آن مقابله كرد وبدانيد كه امكان رفع اين معضل وجود دارد بايد همت كنيد وبه توصيه هاي كارشناسان روانشناسي وتربيتي عمل كنيد.

برخي افراد تصور مي كنند كه خجالتي بودن وكمروئي مربوط به بچه هاست، درحاليكه بسياري از بزرگترها نيزازاين حالت رنج ميبرند آنها نمي توانند دراجتماعات حرف بزنند وبا ديگران براحتي معاشرت كنند . ممكن است افرادي از نظر داشتن استعداد واطلاعات كمبودي نداشته باشند ولي دراثر كمروئي نمي توانند آنچنان كه هستند خود رانشان دهند. درنتيجه از پيشرفت باز ميمانند ودربرخي موارد باشكست مواجه ميشوند.

روان شناساني كه درمورد اين مسئله مطالعات و تجربياتي داشته اند اعتقاد دارند كه اشخاص كمرو ميتوانند بهاين ناراحتي غلبه كنند .] وتوصيه هاي زير را دراين رابطه مؤثر ومفيد مي دانند[

1. نقاط ضعف خودرا يادداشت كنيد! يادداشت كردن مواردي كه شخص از خود كمروئي نشان ميدهد كارمشكلي نيست واثرات زياددارد.افراد ازوضع خود بهتر از ديگران اطلاع دارند ونوشتن افكار واحساسات خودشان واقعيت رانشان ميدهد.

مثلاً وقتي با كسي قرار ملاقات داشته ميخواهيد با او صحبت كنيد توجه داشته باشيد كه در چه مواردي ناراحت ميشويد ونمي توانيد بخوبي نظر خودرابيان كنيد . با يادداشت كردن و توجه به نقاط ضعف خود ميتوانيد بتدريج آنرا برطرف سازيد.

2. آمادگي بوسيله تمرين افراد خجالتي درمواقعي كه ميخواهند درمحلي صحبت كنند يا با كسي گفتگوئي داشته باشند چنانچه قبلاً مانند يك هنرپيشه رل خود راتمرين ومطالب مورد نظر خود را چند بار تكرار نمايند وآنها را كاملاً بذهن بسپارند آمادگي لازم را پيدا خواهند كرد . اعتماد بنفس بيشتري احساس مي كنند وميتوانند بدون ناراحتي و خجالت نظرات خودرا بيان كننددرموارد لازم تحقيق كنيد! اگر ميخواهيد به يك مهماني برويدكه افراد ناشناسي نيز درآنجا خواهند بود چنانچه قبلاً درباره اشخاصي كه درمهماني شركت دارند تحقيق كنيد ودرباره آنها شناسائي بيشتري داشته باشيد



آمادگي زيادتري براي برخورد با آنها خواهيد داشت. چنانچه ميخواهيد درجلسه اي شركت كنيدكه موضوع خاصي درآنجا مطرح خواهد شد.اگر درباره آن موضوع مطالعه كرده واطلاعات زيادتري تحصيل كنيد راحتتر خواهد توانست نظريات خود رابيان نمائيد .

3. حركات بدني خود را بهتر كنيد!.معمولاً افراد خجالتي در برخورد با اشخاص ديگر نوعي بي تفاوتي وبياعتنائي از خودنشان ميدهند . خود را كنار مي كشند. قيافه وبدن آنها نشان دهنده اين حالات است. ديگران متوجه كمروئي آنها نيستند وطرز رفتارآنان را بي اعتنائي تلقي كرده از آنها دوري ميجويند . درنتيجه افراد خجالتي نميتوانند دوستاني براي خود پيدا كرده ودرمعاشرتها موفق و رفتار قابل پسندي داشته باشند .

سعي كنيد در برخورد با ديگران لبخندي برچهره داشته باشيد. بانگاه محبت آميز بصورت آنها چشم بدوزيد ودرصورت لزوم با آنها دست بدهيد . اين طرز برخورد موجب ميشود كه ديگران بشما ابراز محبت كرده وبه گفتگو بپردازند .ضمن صحبت بدقت به گفته هاي آنها گوش بدهيد وباسوالات مناسب گفتگو را ادامه داده روابط خود رابا ديگران توسعه دهيد.

4. از مشورت استفاده كنيد! مشورت وتبادل نظر با افراد مورد اطمينان ومطلع دربرخي موارد مسائلي را كه بنظر اشخاص خجول مهم جلوه مي كند آسان ميسازد وترس وواهمه آنها را نقصان ميدهد. اگر براي حضور درجلسه اي احساس خجالت وناراحتي مي كنيد با دوستان صميمي خود صحبت كرده ا زاطلاعات و راهنمائي آنها استفاده نمائيد . اين مشورتها روحيه افراد راتقويت مي كند وكمتر درحضور ديگران خجالت و كمروئي از خود نشان ميدهند .

بعضي از اشخاص كمروو خجول ازآن شكايت دارند كه افراد خانواده برخي از دوستان و حتي پزشكان آنها ازوضع روحي آنان اطلاع كافي ندارند ومسئله كمرويي آنها را جدي تلقي نمي كنند .اينگونه افراد ميتوانند با كساني صحبت كنند كه دراين باره اطلاعاتي دارند . فقط توصيه نميكنندكه خجالتي مباش بلكه ميتوانند راهنمائي هاي لازم را انجام دهند.

براي ديگران توضيح دهيد! افراد كمرو اگر براي ديگران توضيح دهندكه درچه مواردي خجالت مي كشند از گفته هاي آنها متوجه خواهند شد كه مسائلي كه موجب خجلت آنهاست فاقد اهميت هستند وناراحتي آنها اغلب بيمورداست. چنانچه موقع صحبت كردن كمي سرخ ميشوند يا عرق مي كنند ودر صدايشان لرزش ايجاد ميشود شنوندگان توجهي به ناراحتي آنها ندارند. ميتوانند آن حالات را كم اهميت بدانند وبه گفته هاي خود ادامه دهند .

7- بتدريج پيش برويد! اگر افراد كمرو تصميم بگيرند كه اين ناراحتي خود را برطرف كنند ميتوانند برآن فائق آيند . كافي است قدم بقدم جلو بروند .با اشخاص مختلف تماس بگيرند وباآنها صحبت كنند . دراجتماعات





شركت وسعي كنند درموار لازم اظهار عقيده كرده واز ساكت ماندن خودداري نمايند . بتدريج متوجه خواهند شد كه بدون ناراحتي مي توانند با ديگران صحبت كنند ودرمبارزه با كمروئي پيروزي بدست آورند .

ضمناً خواسته بوديد چند عنوان منبع معرفي شود كه مطالعه كتب زير را به شما پيشنهاد مي نماييم .

1- اختلالات رفتاري كودكان ، ترجمه منشي طوسي

2- تغيير رفتار و رفتار درماني ، دكتر سيف

3- رفتار درماني، دكتر سيف

منابع

(1) مهدي فرزانه، بلوغ ودگرگوني هاي آن (تهران، انتشارات ايران نگين 1378)ص 53

(2) همان ص 131

(3) همان ص 189

دكتر روحاني مرتضي، خجالت وكمرويي را چگونه مي توان برطرف كرد: روزنامه اطلاعات 14 آذر 1381،ص 10